Bảo hiểm hiện trở thành một phần không thể thiếu của bất kỳ ai, đặc biệt là những người lao động và kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu rõ tái bảo hiểm là gì, các hình thức tái bảo hiểm thông dụng, vai trò và chức năng của tái bảo hiểm, hợp đồng tái bảo hiểm cùng nhiều thông tin khác liên quan đến tái bảo hiểm.
Để tháo gỡ những khúc mắc trên, bạn đọc hãy cùng Bảo hiểm PVI khám phá bài viết dưới đây, nguồn thông tin hữu ích xoay quanh tái bảo hiểm là gì.
Có thể bạn quan tâm:
– Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu là gì?
Mục Lục
Tái bảo hiểm là gì?
Tái bảo hiểm là gì? Đây là nghiệp vụ cơ bản trong quy trình thực hiện bảo hiểm, sử dụng để chuyển giao một phần trách nhiệm từ doanh nghiệp nhượng bảo hiểm sang doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm.
Hiểu một cách đơn giản thì tái bảo hiểm là hình thức bảo hiểm dành cho doanh nghiệp bảo hiểm, cho phép các công ty bảo hiểm giảm thiểu rủi ro phát sinh trong quá trình hoạt động.
Hình thành trên nền tảng bảo hiểm gốc, tái bảo hiểm luôn đi liền với nghiệp vụ và hoàn thành nhờ hợp đồng. Khi công ty gốc không bị giải thể hay tồn tại sự can thiệp vào nội dung đã quy định, hợp đồng tái bảo hiểm sẽ được coi là hợp đồng độc lập, nhờ đó mối quan hệ giữa công ty bảo hiểm với người tham gia cũng được bảo đảm.
Thêm vào đó, hãng bảo hiểm gốc có nghĩa vụ chi trả cho khách hàng tham gia bảo hiểm theo quy định, quyền lợi ghi rõ trong hợp đồng. Nếu vô tình xảy ra thiệt hại, doanh nghiệp bảo hiểm gốc sẽ nhận được một phần hay toàn bộ khoản bồi hoàn từ phía tái bảo hiểm.
Các hình thức tái bảo hiểm
Hiện nay, ba hình thức tái bảo hiểm phổ biến nhất là tái bảo hiểm tạm thời, tái bảo hiểm lựa chọn và tái bảo hiểm cố định.
Tái bảo hiểm tạm thời
Tái bảo hiểm tạm thời (tái bảo hiểm tuỳ ý lựa chọn) là hình thức tái bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm gốc chuyển nhượng cho bên tái bảo hiểm từng đơn hàng bảo hiểm, dịch vụ một cách riêng lẻ.
Với hình thức này, công ty tái bảo hiểm có toàn quyền từ chối hay chấp nhận dịch vụ, đơn hàng đó và doanh nghiệp gốc cũng có quyền quyết định tái bảo hiểm cho những dịch vụ gì, tỷ lệ ra sao.
Để thực hiện hình thức tái bảo hiểm tạm thời, bên bảo hiểm gốc có nghĩa vụ cung cấp cho doanh nghiệp tái bảo hiểm mọi thông tin liên quan tới dịch vụ bảo hiểm.
Nhờ đặc tính này, phương thức tái bảo hiểm tạm thời có ưu điểm là cho phép các hãng bảo hiểm nhỏ, kinh nghiệm hạn chế cạnh tranh và phát triển trên thị trường, đồng thời thiết lập mối liên kết chặt chẽ giữa các công ty bảo hiểm để phân tán rủi ro, đảm bảo doanh thu.
Tuy nhiên, tái bảo hiểm tạm thời cũng chứa đựng một số nhược điểm như tốn thời gian, nhiều tác vụ lẻ, gây mất thiện cảm với khách hàng, rò rỉ tin tức cá nhân, tốn kém chi phí soạn hợp đồng, đàm phán hay thanh toán dẫn đến giảm nguồn lợi thu về..
Tái bảo hiểm lựa chọn
Dựa trên quy ước trong hợp đồng, tái bảo hiểm lựa chọn cho phép doanh nghiệp gốc chỉ nhượng một phần bảo hiểm cụ thể còn bên tái bảo hiểm phải đáp ứng, chấp nhận các dịch vụ mà công ty bảo hiểm gốc đề ra.
Với đặc điểm này, hình thức tái bảo hiểm lựa chọn có những ưu điểm như tiện lợi cho công ty nhượng, bên tái bảo hiểm có thể thu được nguồn lợi lớn hơn và việc phân chia thặng dư tái bảo hiểm cũng dễ dàng hơn.
Dẫu khá tiện lợi, mô hình tái bảo hiểm này vẫn có một số nhược điểm như bất lợi về phía tái bảo hiểm do họ không có quyền từ chối rủi ro, dịch vụ thất thường và không ổn định, chi phí hành chính rất tốn kém.
Tái bảo hiểm cố định
Tái bảo hiểm cố định (tái bảo hiểm bắt buộc) chỉ hình thức tái bảo hiểm khi doanh nghiệp nhượng để lại cho bên tái bảo hiểm toàn bộ đơn vị rủi ro gốc mà hai bên đã thỏa thuận, ký kết trong hợp đồng. Doanh nghiệp tái bảo hiểm vì vậy phải chấp nhận việc bảo hiểm cho toàn bộ những rủi ro ấy.
Hình thức tái bảo hiểm này sở hữu nhiều ưu điểm như không tốn thời gian, an toàn cho công ty nhượng, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm thu về nhiều dịch vụ hơn, qua đó doanh thu cũng tăng lên nhanh chóng.
Tuy vậy, tái bảo hiểm cố định vẫn tồn đọng một vài yếu điểm là thiếu tính linh hoạt, hậu quả khó lường cho các nhà tái bảo hiểm nếu sơ suất khi ký hợp đồng.
Vai trò và chức năng của tái bảo hiểm
Để hiểu rõ về tái bảo hiểm là gì, chúng ta cần nắm được vai trò cùng chức năng của mô hình bảo hiểm này.
Vai trò của tái bảo hiểm
Với vai trò quan trọng, tái bảo hiểm tác động đến cả doanh nghiệp lẫn người tham gia hợp đồng bảo hiểm, chúng được thể hiện như sau:
– Phân tán các rủi ro và ổn định nguồn tài chính cho doanh nghiệp bảo hiểm gốc, đặc biệt trong trường hợp xảy ra tích lũy rủi ro hay sự cố thảm họa.
– Nâng cao khả năng nhận được bảo hiểm của công ty gốc khi rủi ro xảy ra vượt quá khả năng tài chính của họ. Vai trò này thường xuất hiện ở các hợp đồng bảo hiểm ký với số tiền lớn, mức trách nhiệm cao.
– Ký kết nhiều hợp đồng bảo hiểm lớn mà vẫn tuân thủ quy định pháp luật và khả năng thanh toán, đảm bảo thực hiện toàn vẹn với khách hàng.
– Phòng ngừa các nguy cơ, thảm họa có thể xảy ra như bão, dịch bệnh, thiên tai, lũ lụt, động đất hay khủng bố, những yếu tổ ảnh hưởng tới khả năng bồi thường bởi công ty bảo hiểm gốc.
– Quản trị rủi ro một cách hiệu quả, dễ dàng nhờ hình thức tái bảo hiểm.
– Hỗ trợ tài chính cho các công ty bảo hiểm gốc nhờ khoản phí kỹ thuật, tiền hoa hồng tái bảo hiểm.
– Giúp khách hàng an tâm khi ký hợp đồng bảo hiểm nhờ việc bảo đảm khả năng thanh toán tại công ty gốc. Nhờ hình thức tái bảo hiểm, các khách hàng sẽ nhận được khoản bồi thường đầy đủ, chính xác và kịp thời.
– Phân tán mức rủi ro trên phạm vi doanh nghiệp bảo hiểm nói riêng và quốc gia nói chung.
Chức năng của tái bảo hiểm
Chức năng của tái bảo hiểm phụ thuộc vào từng loại hợp đồng, mức độ tái bảo hiểm nhưng chủ yếu tập trung vào việc đảm bảo quá trình kinh doanh ở công ty bảo hiểm gốc, chi tiết như sau:
– Giảm tuyệt đối sự chênh lệch trên kết quả kinh doanh mà chi phí và tỷ lệ bồi thường vẫn được giữ nguyên.
– Loại trừ được đa số những tổn thất lớn, cân bằng mức chênh lệch phát sinh khi xảy ra tổn thất.
Hợp đồng tái bảo hiểm
Tương tự loại hợp đồng khác, hợp đồng tái bảo hiểm sở hữu một số đặc điểm, cách phân loại cụ thể.
Khái niệm
Thực hiện giữa hai doanh nghiệp bảo hiểm hoặc công ty bảo hiểm với doanh nghiệp chuyên nhận tái bảo hiểm, hợp đồng tái bảo hiểm có mục đích chuyển rủi ro từ phía công ty gốc sang bên nhận tái bảo hiểm tương ứng với chi phí đã ký kết.
Mang tính độc lập, mối quan hệ giữa công ty bảo hiểm gốc và người tham gia sẽ không bị tác động, thay đổi vì hợp đồng tái bảo hiểm. Về hãng bảo hiểm gốc, họ vẫn có nghĩa vụ chi trả, đáp ứng quyền lợi của khách hàng theo hợp đồng bảo hiểm.
Trong trường hợp xảy ra thiệt hại hay rủi ro, doanh nghiệp bảo hiểm gốc sẽ nhận được một phần hoặc toàn bộ khoản bồi thường, hỗ trợ từ công ty tái bảo hiểm.
Khi phát sinh vấn đề liên quan đến bảo hiểm, khách hàng tham gia bảo hiểm có quyền đề xuất yêu cầu hoặc khởi kiện công ty bảo hiểm gốc nhưng không có các quyền tương tự với doanh nghiệp tái bảo hiểm.
Theo quy định từ Pháp luật Việt Nam, doanh nghiệp thực hiện tái bảo hiểm phải ưu tiên sắp xếp với các công ty trong nước trước khi nhượng tái bảo hiểm ra phạm vi nước ngoài.
Đặc điểm
Xét bản chất, hợp đồng tái bảo hiểm chính là hợp đồng bảo hiểm bởi nó thỏa mãn toàn bộ yêu cầu ở hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên, dạng hợp đồng này cũng sở hữu nhiều tính chất đặc thù về đối tượng tham gia (công ty bảo hiểm gốc), đối tượng bảo hiểm (đơn vị tái bảo hiểm) và trách nhiệm của các bên liên quan (trách nhiệm dân sự).
Từ các nét riêng ấy, những đặc điểm cơ bản của hợp đồng tái bảo hiểm được thể hiện như sau:
– Do bản chất hoạt động của doanh nghiệp, hợp đồng tái bảo hiểm chỉ phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm gốc khi hợp đồng gốc đã được hình thành giữa người tham gia và doanh nghiệp.
– Doanh nghiệp bảo hiểm luôn đóng vai trò là chủ thể khi tham gia hợp đồng tái bảo hiểm còn công ty tái bảo hiểm có vai trò là bên thực hiện bảo hiểm.
– Dù hai bản hợp đồng bảo hiểm và hợp đồng tái bảo hiểm có mối quan hệ chặt chẽ, đối tượng của chúng không trùng lặp với nhau. (Đối tượng của hợp đồng bảo hiểm gốc là người tham gia như doanh nghiệp hoặc cá nhân còn đối tượng của hợp đồng tái bảo hiểm là doanh nghiệp bảo hiểm nào đó).
– Nghĩa vụ của hai bên trong hợp đồng tái bảo hiểm là tương đương nhau, trong đó doanh nghiệp gốc có nhiệm vụ chuyển lại phí bảo hiểm thu được cho công ty tái bảo hiểm theo tỷ lệ tương ứng, hãng tái bảo hiểm thì có nghĩa vụ hoàn trả, bồi thường theo hợp đồng đã ký kết.
Phân loại
Theo phương pháp tái bảo hiểm, hợp đồng tái bảo hiểm được chia thành hợp đồng tái bảo hiểm dựa trên số tiền bảo hiểm và hợp đồng tái bảo hiểm dựa trên mức bồi thường:
– Hợp đồng tái bảo hiểm dựa trên số tiền bảo hiểm: Loại hợp đồng này phân chia chi phí bảo hiểm, tiền bồi thường theo tỷ lệ nhất định cho doanh nghiệp gốc cùng bên nhận tái bảo hiểm.
– Hợp đồng tái bảo hiểm dựa trên mức bồi thường: Loại hợp đồng này không đặt ra sự phân chia trách nhiệm trên số tiền bảo hiểm.
Về khía cạnh pháp lý, hợp đồng tái bảo hiểm được tách thành hợp đồng tái bảo hiểm tạm thời hay ợp đồng tái bảo hiểm mở:
– Hợp đồng tái bảo hiểm tạm thời: Mô hình này cho phép đơn vị bảo hiểm gốc chuyển nhượng từng dịch vụ đơn lẻ cho các đơn vị tái bảo hiểm. Phía doanh nghiệp tái bảo hiểm có quyền từ chối hoặc chấp nhận thực hiện tái bảo hiểm.
– Hợp đồng tái bảo hiểm mở: Với hình thức này, doanh nghiệp tái bảo hiểm sẽ không yêu cầu đơn vị bảo hiểm gốc phải chuyển giao toàn bộ dịch vụ và ngược lại, đơn vị tái bảo hiểm bắt buộc chấp nhận 100% dịch vụ chuyển giao từ đơn vị gốc.
Nếu phân loại theo đối tượng, hợp đồng tái bảo hiểm sẽ gồm hợp đồng tái bảo hiểm kỹ thuật, hợp đồng tái bảo hiểm nhân thọ, hợp đồng tái bảo hiểm hàng không, hợp đồng tái bảo hiểm cháy nổ, hợp đồng tái bảo hiểm tài sản, hợp đồng tái bảo hiểm vận tải và hợp đồng tái bảo hiểm dầu khí.
Chủ thể được phép tham gia tái bảo hiểm
Dựa theo quy định ở Điều 9 về luật tái bảo hiểm, các công ty bảo hiểm đều được phép thực hiện tái bảo hiểm lẫn nhau, không phân biệt doanh nghiệp trong hay ngoài nước. Tuy nhiên, chính phủ cũng đề ra một số yêu cầu như sau:
– Với công ty bảo hiểm trong nước, doanh nghiệp phải thành lập và hoạt động dưới mô hình công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn, cấp phép bởi Bộ Tài chính.
– Về công ty bảo hiểm nước ngoài, doanh nghiệp phải hoạt động hợp pháp và đạt hệ số tín nhiệm theo hệ thống đánh giá tín nhiệm quốc tế mà Bộ Tài chính quy định.
Hoạt động của doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm
Dựa trên Điều 61 của Luật Kinh doanh bảo hiểm vào năm 2000, doanh nghiệp bảo hiểm cần tiến hành các hoạt động gồm chuyển giao một phần trách nhiệm bảo hiểm cho một hoặc nhiều doanh nghiệp khác, nhận về một phần hay toàn bộ trách nhiệm bảo hiểm mà doanh nghiệp khác phụ trách.
Quy định về trách nhiệm khi chủ thể tham gia tái bảo hiểm
Theo luật pháp, doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm chỉ chịu trách nhiệm với bên mua, ký hợp đồng bảo hiểm. Về phía doanh nghiệp tái bảo hiểm, họ không được phép yêu cầu khách hàng gốc đóng phí bảo hiểm cho mình.
Với bên mua bảo hiểm, họ không được yêu cầu các công ty tái bảo hiểm thanh toán chi phí hoặc bồi thường. Tuy nhiên, nếu có thỏa thuận khác được ký kết trong hợp đồng thì những trách nhiệm trên cũng có thể thay đổi.
Đồng bảo hiểm là gì?
Đồng bảo hiểm là hình thức phân tán rủi ro theo chiều ngang, trong đó doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm cần tập hợp các doanh nghiệp khác tham gia cùng để gánh rủi ro theo một tỷ lệ nhất định, họ đóng vai trò như những đồng bảo hiểm.
Nhận lượng phí nhất định, các đồng bảo hiểm có trách nhiệm bồi thường khi rủi ro, tai nạn xảy ra. Trên phương diện pháp lý, khách hàng tham gia bảo hiểm đều được công khai về các đồng bảo hiểm để phòng trừ trường hợp cần bồi thường.
Tuy nhiên, thực tế thường chứng kiến một đơn vị đại diện làm hợp đồng, ký kết nhằm đơn giản hóa thủ tục, giảm những bất lợi tiềm ẩn.
Hình thức đồng bảo hiểm thường được áp dụng khi giá trị gói, đơn hàng bảo hiểm quá cao như bảo hiểm tàu biển, bảo hiểm máy bay.
So sánh đồng bảo hiểm với tái bảo hiểm
| Yếu tố so sánh | Tái bảo hiểm | Đồng bảo hiểm | |
| Điểm giống | – Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm cùng tham gia vào một đơn vị rủi ro nào đó
– Chúng đều có nhiệm vụ phân tán, giảm mức rủi ro trong hệ thống các công ty bảo hiểm – Công ty dễ dàng lựa chọn tỷ lệ rủi ro phù hợp với khả năng – Gia tăng hợp đồng bảo hiểm cho các doanh nghiệp bảo hiểm, qua đó nâng cao giá trị lợi nhuận – Giúp ổn định và hỗ trợ phát triển các công ty bảo hiểm mới ra mắt thị trường – Ký kết hợp đồng nhanh chóng, an toàn khi khách hàng sở hữu giá trị tài sản lớn |
||
| Điểm khác | Định nghĩa | Là nghiệp vụ cơ bản trong quy trình thực hiện bảo hiểm, tái bảo hiểm được sử dụng để chuyển giao một phần trách nhiệm từ doanh nghiệp nhượng bảo hiểm sang doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm | Đồng bảo hiểm là hình thức phân tán rủi ro theo chiều ngang, trong đó doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm cần tập hợp các doanh nghiệp khác tham gia cùng để gánh rủi ro theo một tỷ lệ nhất định, họ đóng vai trò như những đồng bảo hiểm |
| Hợp đồng | Với tái bảo hiểm, có hai hợp đồng được ký kết gồm hợp đồng giữa khách hàng và công ty bảo hiểm gốc, hợp đồng giữa doanh nghiệp bảo hiểm gốc và bên tái bảo hiểm | Giữa những bên đồng bảo hiểm, chỉ có một hợp đồng được ký kết với người chịu trách nhiệm cao nhất là đối tượng được ủy nhiệm thực hiện ký kết hợp đồng | |
| Đối tượng | Công ty bảo hiểm | Khách hàng hay người tham gia bảo hiểm | |
| Pháp lý | Bên bảo hiểm gốc chịu trách nhiệm chi trả cho khách hàng trực tiếp còn doanh nghiệp tái bảo hiểm sẽ thanh toán cho công ty gốc khi cần | Các đồng bảo hiểm đều được công khai và chịu trách nhiệm tương đương nếu xảy ra thiệt hại cần bồi thường | |
KẾT LUẬN: Như vậy, toàn bộ những nội dung quan trọng về tái bảo hiểm là gì, đồng bảo hiểm hay hợp đồng tái bảo hiểm đã được chúng tôi giải đáp qua bài viết trên. Nếu còn điều gì băn khoăn, hãy liên hệ ngay với đội ngũ tư vấn viên để được cung cấp thông tin nhé!
